بررسی بودجه سال ۱۴۰۳

دیدگاه نویسنده

بودجه سال ۱۴۰۳

لایحه بودجه ۱۴۰۳ تا بدین لحظه به ‌صورت رسمی بررسی و به تصویب مجلس شورای اسلامی نرسیده است. با انتشار برخی از جزئیات آن میتوان به بررسی بودجه سال ۱۴۰۳ و مقایسه آن با سال ۱۴۰۲ و تاثیرات آن بر اقتصاد کشور پرداخت. در این مقاله به بررسی بودجه سال ۱۴۰۳ و تاثیرات آن بر مردم و فعالان اقتصادی و به خصوص بازار آهن و فولاد می پردازیم.

مقایسه بودجه سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۲

با توجه به اطلاعات منتشر شده در خصوص بودجه سال ۱۴۰۳ به بررسی و مقایسه آن نسبت به سال ۱۴۰۲ می پردازیم. در جدول زیر اطلاعات مورد نیاز در مورد درآمد ها و هزینه های دولت و درصد تغییرات آن درج شده است.

درآمد در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۲، رشدی ۴۲ درصدی دارد. از طرفی هزینه ها نیز در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۲ حدودا ۱۹ درصد افزایش داشته است.
واگذاری دارایی های سرمایه ای (فروش نفت و فرآورده نفتی) در لایحه سال ۱۴۰۳ نسبت به قانون ۱۴۰۲ حدود ۱۲ درصد کاهش یافته است. از طرفی تملک دارایی های سرمایه ای (طرح های عمرانی در حوزه های نفت و..) نیز بدون تغییر باقی مانده است. با توجه به فروش بالای نفت در ماه های اخیر و نوع بودجه بندی، استنباط می شود بودجه ای غیر نفتی تنظیم شده است.
واگذاری داریی های مالی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۲ حدود ۸ درصد افزایش داشته است. این دارایی شامل دریافت وام، استفاده از تسهیلات خارجی، استفاده از موجودی ذخیره ارزی، فروش اوراق مشارکت و وصولی حاصل از واگذاری شرکت ها میباشد.
تملک دارای بهای مالی که همان تعهدات مالی (بازپرداخت وام و اوراق مشارکت) می باشد در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ افزایش پیدا کرده است. این افزایش نسبت به بودجه ی سال ۱۴۰۲ حدود ۴۲ درصد افزایش داشته است.
مجموع بودجه عمومی سال ۱۴۰۳ نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۲ حدود ۱۸ درصد افزایش یافته است. این بودجه شامل درآمد، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و واگذاری دارایی‌های مالی است. همچنین، جمع مصارف عمومی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۲ حدود ۱۸ درصد رشد داشته است. این مصارف شامل هزینه‌ها، تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و تملک دارایی‌های مالی است.
درآمدهای اختصاصی دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ نسبت به قانون سال ۱۴۰۲ در حدود ۵۲ درصد رشد پیش بینی شده است.
بررسی تراز عملیاتی بودجه کل کشور

بررسی تراز عملیاتی بودجه کل کشور در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ حاکی از کاهش ۳۳ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۲ است. این بدان معناست که احتمالا در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ حدود ۳۰۵ هزار میلیارد تومان کسری بودجه وجود دارد. در جدول زیر به صورت اطلاعات مربوط به تراز عملیاتی قید شده است که در ادامه به بررسی موارد بیشتر می پردازیم.

کسری بودجه به معنای استقراض از بانک مرکزی در مرحله تنظیم سند بودجه اتفاق نمیافتد، بلکه به دلیل محقق نشدن بخشی از منابع شکل میگیرد.
احتمال محقق نشدن بخشی از درآمد های مالیاتی.
احتمال فروش اموال و سهام دولتی پایین باشد.
تحقق درآمد نفتی به تحریم ها مرتبط است.
نحوه تامین مالی کسری بودجه سال ۱۴۰۳ از محل موارد زیر است:
فروش اموال دولتی
خالص فروش سهام دولتی
برداشت از صندوق توسعه ملی
خالص فروش اوراق و دریافت وام
به نظر میرسد عدد انتظاری و پیش بینی از درآمدهای فروش نفت در حدود ۱.۳۵ میلیون بشکه نفت با نرخ ۶۵ یورو باشد.
فروش اوراق قرضه می تواند جایگزین نفت و کنترل تورم در دراز مدت و شرایط کنونی باشد. با افزایش ۳۶ درصدی رو به رو بوده و حدود ۲۵۴ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است.
در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳، دولت یورو را جایگزین دلار کرده و نرخ تسعیر ارز برای یورو را ۳۱ هزار تومان تعیین کرده است. در بودجه سال قبل، نرخ تسعیر ارز برای یورو ۲۳ هزار تومان پیشنهاد شده بود اما در نهایت ۲۵ هزار تومان تصویب شد.
برای تامین کسری بودجه، درآمدهای مالیاتی ۵۰ درصد برای سال ۱۴۰۳ افزایش داشته است. این میزان در حدود ۱۱۲۲ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. از این آمار برآورد می شود دولت درآمدهای خودش را از مالیات تامین کند و می توان بخش اعظمی از درآمد را از مالیات دانست.
دولت به دنبال کنترل هزینه های خود و تلاش برای افزایش درآمد ها در شرایط کنونی می باشد. هرچند کنترل هزینه ها باید از سال های پیش مد نظر قرار می گرفت تا حجم هزینه ها به این حد نرسد.
کسری بودجه ناشی از پیش بینی غیرواقعی درآمد های نفتی، درآمدهای ناشی از فروش اموال مازاد وعدم ساماندهی مناسب به ساختار مالیاتی بوده است.
بازار آهن و بودجه سال ۱۴۰۳