بررسی آمارهای منتشر شده توسط بانک مرکزی می‌تواند بسیار مفید باشد تا درک عمیق‌تری از وضعیت اقتصادی کشور و اثرات سیاست‌های پولی و اقتصادی به دست آید.

با توجه به تاثیر مستقیم سیاست های پولی و دیگر متغیرها که بر اقتصاد تاثیر می گذارند به بررسی این عوامل می پردازیم. در گزارشاتی که توسط بانک مرکزی منتشر شده است به کارنامه بخش پولی در سال گذشته اشاره شده است که به بررسی آن خواهیم پرداخت. همچنین در ادامه به بررسی نسبت پول و شبه پول و اوضاع معاملات مسکن می پردازیم.  در نهایت تاثیر این عوامل بر اقتصاد و پیش بینی شرایط کشور در سال 1403 را خواهیم داشت.

کارنامه بخش پولی کشور در سال 1402

با اعلام مقدار رشد پایه پولی، پول و شبه توسط روابط عمومی بانک مرکزی کارنامه پولی اقتصاد ایران در سال 1402 تکمیل شد. بدین ترتیب پایه پولی در اسفند 1402 خود را به عدد1107 همت رساند و رشدی 28.8 درصدی را نسبت به اسفند1401 از خودبه جای گذاشت.

هر چند در ادامه باید منتظر ترازنامه اسفند بانک مرکزی باشیم تا جزئیات این متغیر مهم پولی را به خوبی رصد کنیم. نقدینگی نیز طبق اعلام های قبلی در پایان اسفند 1402 به ” 7 هزار و 880 هزار میلیارد تومان” رسید. این  مقدار نسبت به مشابه سال گذشته خود رشدی 24.3 درصدی را از خود به جای گذاشته است. لازم به ذکر است که آقای فرزین، چندی پیش در جلسه هیات دولت سرعت رشد نقدینگی در فروردین 1403 را 23 درصد اعلام کرد. بنا به این عدد می توان برآورد کرد که این متغیر پولی در پایان فروردین 1403 به” 7 هزار و 902 میلیارد تومان” رسیده است.

با توجه به این اطلاعات کاهش این دو متغیر مهم پولی به خصوص نقدینگی در پایدار بودن تورم موثر است. همچنین در کنارکاهش انتظارات تورمی واصلاح ترازنامه نظام بانکی و اصلاح بودجه دولت می تواندبه کاهش تورم و پایدار بودن آن درمیان مدت کمک نماید.

نسبت پول به شبه پول

نسبت پول به شبه پول که یکی از متغیرهای اصلی برای سنجش انتظارات تورمی می باشد. با کاهشی 3.1 درصدی از سقف تاریخی خود که مربوط به اردیبهشت ماه می باشد به 32.1 درصد در اسفند ماه رسید. نسبت پول به نقدینگی باثبت عدد24.3 درصد نیز همچنان درسطوح بالایی به سر می برد که میتواند گواهی برتایید انتظارات تورمی بالا در کشور باشد.

افزایش این نسبت ها دلیلی جز بی ثباتی در اقتصاد ندارد. این بی ثباتی افراد با منابع آزاد را تشویق می کند که بخشی از این منابع را به طورنقد در سپرده های دیداری نگهداری کنند. و سپس در زمانی مناسب، آن را وارد بازارهای موازی از جمله ارز، طلا، مسکن، خودرو، سهام و … کنند.

رکود ادامه دار مسکن

بانک مرکزی گزارش مربوط به معاملات مسکن برای تهران در فروردین ماه را منتشر کرد.  میانگین قیمت هرمتر مربع واحد مسکونی در تهران با افزایش جزئی 0.2 درصدی نسبت به ماه گذشته به ۸۱ میلیون و ۶۳۰ هزار تومان رسید. باتوجه قرار داشتن در فروردین به عنوان ماه ابتدایی سال، تعداد معاملات انجام شده نیز بسیار پایین بود. به طوری که تنها شاهد معامله ۱,۵۰۸ فقره آپارتمان بودیم که پایین ترین سطح طی ۴۸ ماه گذشته است. منطقه ۱ با ۱۵۰ میليون تومان گران ترین و منطقه ۱۸ با ۴۲ میليون تومان جزء ارزان ترین مناطق بودند. همچنان نقدشوندگی و کاهش حجم معاملات نسبت به گذشته علی الخصوص درفروردین1403 به دلیل ریسک های ژئوپلیتیک از پاشنه آشیل های بزرگ مسکن محسوب میشود. به طوری که در فروردین ماه نیز حجم معاملات به نسبت فرودینِ سال گذشته کاهش ۱۴ درصدی را از خود ثبت کرد.

عملیات اجرایی سیاست پولی

طبق آخرین گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی منتهی به 17 اردیبهشت 1403 ارزش سفارش های ارسال شده از سوی بانک ها 203.15 همت می‌باشد. از این میزان سفارش ارسال شده، بانک مرکزی تمام آن را پاسخ داده است. در اعتبارگیری قاعده‌مند هم 7 بانک درخواست 4.29 همت اعتبار کردند. ارزش توافق بازخرید سررسید شده اعتبار گیری قاعده‌مند و بازار باز را با هم جمع کنیم. این مقدار نشان دهنده ی این است که به طور خالص 2.64 همت نقدینگی به خزانه بانک مرکزی واریز شده است.

سخن آخر

 بازار مسکن به عنوان یکی از عوامل اصلی در تحرک کل اقتصاد می باشد. با توجه به رکورد در این بخش و افزایش نسبت پول به شبه پول در کنار سیاست های انقباضی دولت رکود دربازار قابل پیش بینی می باشد. در چنین شرایط تغییر نرخ ارز عاملی جهت افزایش قیمت ها و افزایش نسبتی معاملات در برخی از بازارها می باشد.